minister zdrowia

W ostatnich tygodniach weszły w życie przepisy nowego rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych Na temat tej regulacji usłyszeć można różne opinie, w tym również takie, że rozporządzenie wprowadza rewolucyjne zmiany w przepisach dotyczących środków przymusu bezpośredniego przewidzianych w przypadkach uchylania się od obowiązku szczepienia. W rzeczywistości jednak kwestię stosowania środków przymusu reguluje ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, która w tym zakresie nie uległa zmianie. Warto zatem lepiej poznać treść nowych przepisów i okoliczności, które poprzedziły ich wydanie.

Nowe szczepienia obowiązkowe i środki przymusu?

W pierwszej kolejności komentarza wymaga kwestia zakresu nowej regulacji (Dz.U. z 2023 r. poz. 2077). Wbrew temu, co można usłyszeć, wydane 27 września 2023 r. rozporządzenie w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych nie rozszerza katalogu chorób zakaźnych, przeciwko którym obowiązkowe są szczepienia ochronne. Nadal więc lista ta obejmuje 14 schorzeń, czyli m.in. błonicę, gruźlicę, świnkę, odrę, ospę wietrzną, ostre nagminne porażenie dziecięce różyczkę, tężec, wirusowe zapalenie wątroby typu B, wściekliznę i zakażenia wywołane przez rotawirusy. Aktualny wykaz chorób nie różni się od tego, który obowiązywał dotychczas na gruncie rozporządzenia Ministra Zdrowia z 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz.U. Nr 182, poz. 1086 z późn. zm.). Nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia nie rozszerza też możliwości wprowadzania ograniczeń wolności obywatelskich w postaci stosowania środków przymusu bezpośredniego wobec osób, które uchylają się od obowiązku szczepienia. Możliwość stosowania takich środków w określonych przypadkach przewidziana została w obowiązującym już wcześniej art. 36 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2023 r. poz. 1284).

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego     

Istotną okolicznością, która poprzedziła ogłoszenie nowego rozporządzenia Ministra Zdrowia, było wydanie 9 maja 2023 r. przez Trybunał Konstytucyjny orzeczenia w sprawie o sygnaturze SK 81/19[1]. W tym wyroku TK rozstrzygnął, że art. 17 ust. 11 ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych w związku z § 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych są niezgodne z przepisami Konstytucji RP, ponieważ na ich podstawie termin wymagalności obowiązkowych szczepień ochronnych oraz liczba dawek poszczególnych obowiązkowych szczepień ochronnych określane były w formie komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego (Program Szczepień Ochronnych na dany rok), a nie w drodze rozporządzenia Ministra Zdrowia. Konsekwencją wyroku jest utrata mocy obowiązującej wspomnianych przepisów w zakresie i terminie wskazanym przez Trybunał oraz potrzeba uregulowania kwestii terminu wymagalności oraz liczby dawek poszczególnych szczepień w formie rozporządzenia. W tym celu nowelizacji poddano art. 17 ust. 10 ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych, w którym aktualnie znajduje się delegacja dla Ministra Zdrowia do wydania rozporządzenia określającego „schemat szczepienia przeciw chorobie zakaźnej obejmujący liczbę dawek i terminy ich podania wymagane dla danego szczepienia uwzględniające wiek na te osoby objętej obowiązkiem szczepienia”[2]. Analogicznej zmianie, w stosunku do poprzednio obowiązującej regulacji, uległa treść rozporządzenia MZ w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych. Obecnie schematy obowiązkowych szczepień dzieci i młodzieży określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia.      

Kontrola nad wykonaniem obowiązku szczepienia

Dokonana zmiana w przepisach dotyczących obowiązkowych szczepień ochronnych nie ogranicza się jednak do kwestii ujętych w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego. Do art. 17 ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych dodano ustęp 9b, określający obowiązek przekazywania przez lekarzy właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu raportów o przypadkach niewykonania obowiązkowych szczepień ochronnych, czyli imiennych wykazów: „osób małoletnich objętych obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi, które nie były poddane lekarskiemu badaniu kwalifikacyjnemu albo u których nie zostały przeprowadzone obowiązkowe szczepienia ochronne, mimo niestwierdzenia u nich przeciwwskazań do szczepienia” (pkt 1) oraz „osób sprawujących prawną pieczę nad osobą małoletnią, o której mowa w pkt 1, o ile jest to możliwe do ustalenia” (pkt 2). W nowym ustępie 9c w art. 17 ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych określono wymagane dane osób małoletnich i sprawujących nad nimi opiekę, które mają znaleźć się w takich raportach. Z przepisów nowego rozporządzenia MZ w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych wynika, że sporządzanie i przekazywanie państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu kwartalnych raportów o przypadkach niewykonania obowiązkowych szczepień ochronnych jest wymagane oprócz kwartalnego sprawozdania z przeprowadzonych szczepień ochronnych. Nie jest to jednak sytuacja zupełnie nowa – dotychczas przychodnie również przekazywały inspekcji sanitarnej informację o liczbie osób uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych wraz z imiennym wykazem takich osób z tą jednak różnicą, że dane te ujmowane były w ramach sprawozdania, którego wzór określało rozporządzenie MZ. W wyniku omawianej nowelizacji, obowiązek raportowania o niewykonanych szczepieniach swoją podstawę znalazł w akcie o wyższej randze niż rozporządzenie, bo w ustawie o zwalczaniu chorób zakaźnych. Wydaje się więc, że dokonane zmiany, poza realizacją wyroku TK, w praktyce mogą mieć także na celu wzmożoną kontrolę społeczeństwa w zakresie przestrzegania obowiązku szczepienia.   

r.pr. Katarzyna Gęsiak, dyrektor Centrum Prawa Medycznego i Bioetyki Ordo Iuris

Wbrew swoim zapewnieniom, aborcjoniści nie chcą pomagać mamom spodziewającym się dziecka w trudnej sytuacji życiowej. Niezależnie od tego, jakie są problemy konkretnej matki – czy ciąża jest nieoczekiwana, czy kobieta została porzucona przez ojca dziecka, czy nie może liczyć na pomoc ze strony własnej rodziny, czy też jest ofiarą przemocy domowej – organizacje proaborcyjne nie oferują żadnej formy pomocy. Jedynym oferowanym „rozwiązaniem” ma być zabicie nienarodzonego dziecka. Aborcjoniści postępują przy tym zgodnie z przypisywaną Stalinowi sentencją, głoszącą, że „nie ma człowieka, nie ma problemu”.

Lobby aborcyjne odsłania swoją barbarzyńską twarz

Polsko-białoruska aktywistka Jana Shostak, która miała kandydować do Sejmu z list Koalicji Obywatelskiej, w wywiadzie dla Onetu powiedziała, że jej zdaniem aborcja powinna być legalna do końca ciąży. To oznacza zgodę na zabijanie w pełni rozwiniętych dzieci – nawet na dzień przed porodem! Takie słowa są szczególnie niebezpieczne w ustach kandydatki do Sejmu, która po zdobyciu mandatu będzie miała wpływ na polskie prawo.

Chociaż Koalicja Obywatelska usunęła Shostak z list wyborczych, jej słowa zdążyli poprzeć aktywiści Aborcyjnego Dream Teamu, którzy napisali, że „aborcja powinna być dostępna tak szybko, jak to możliwe i tak późno, jak to potrzebne”. Skompromitowana Jana Shostak pozostała w mainstreamie politycznym, bo na listy wyborcze zaprosiła ją teraz Lewica, która w pełni popiera zbrodnicze postulaty aborcjonistów.

Nie pierwszy raz widzimy, że propagatorzy aborcji próbują kreować się na obrońców praw kobiet, a w rzeczywistości chodzi im tylko o jedno – o doprowadzenie do tego, by w Polsce dochodziło do masowego zabijania niewinnych i bezbronnych dzieci.

Pomagamy kobietom w „trudnej ciąży”

Nam natomiast zależy na tym, aby matki w „trudnej ciąży” mogły otrzymać potrzebne wsparcie. Kiedyś przygotowaliśmy założenia rządowego programu „Za życiem” i od lat staraliśmy się o ich pełne wdrożenie.

Teraz, odpowiadając na sygnalizowane potrzeby mam i rodzin w sytuacji „trudnej ciąży” lub zdiagnozowanej choroby nienarodzonego dziecka, opublikowaliśmy poradnik, w którym wskazujemy, gdzie i na jaką pomoc mogą liczyć kobiety w ciąży zmagające się z konkretnymi problemami. Omawiamy w nim funkcjonowanie hospicjów perinatalnych, domów samotnej matki, ośrodków adopcyjnych oraz okien życia. Potrzebna publikacja dotrze do kobiet w trudnych sytuacjach za pośrednictwem kapelanów szpitalnych oraz szpitalnych pełnomocników ds. praw pacjenta. Poradnik chcemy również przesłać do ośrodków pomocy społecznej, co pozwoli na szersze dotarcie do Polek potrzebujących pomocy.

Jednocześnie pracujemy nad raportem na temat dostępnych form pomocy kobietom w „trudnej ciąży”, w którym wskażemy konkretne rekomendacje zmian w polskim systemie pomocowym, aby oferowane wsparcie mogło być bardziej efektywne. W ten sposób chcemy przyczynić się do lepszego wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r. stwierdzającego niezgodność aborcji eugenicznej z Konstytucją RP, w którego uzasadnieniu wskazano, że „pomoc oferowana matkom, aby mogła spełnić swoją rolę, nie może być iluzoryczna – ustawa musi zagwarantować jej realny wymiar”.

Minister Zdrowia uległ presji lobby aborcyjnego

Choć po przełomowym wyroku Trybunału Konstytucyjnego w Polsce obowiązuje wyższy standard ochrony życia, to aborcyjni aktywiści robią wszystko, aby wprowadzić w naszym kraju „aborcję na życzenie” z pominięciem procesu legislacyjnego. Kilka tygodni temu Minister Zdrowia Adam Niedzielski, ulegając naciskom lobby aborcyjnego, podjął próbę przeforsowania nowego „wyjątku” od zakazu aborcji, nie zważając przy tym na to, że proponowana interpretacja prawa stoi w sprzeczności z szeregiem przepisów – w tym przede wszystkim z Konstytucją RP.

Polityk na konferencji prasowej stwierdził, że przesłanką do dokonania aborcji miałoby być – jak chcą aborcjoniści – bliżej niesprecyzowane zagrożenie zdrowia psychicznego matki. Przyjęcie takiej interpretacji może doprowadzić do tego, że dzieci nienarodzone będą zabijane w łonach swych matek nawet na kilka dni przed porodem, jeśli ich matki doznają subiektywnie odczuwanego pogorszenia zdrowia psychicznego. Przyjęcie takiej interpretacji oznaczałoby, że finansowana z pieniędzy podatników aborcja byłaby w praktyce osiągalna dla każdej kobiety, w której ocenie ciąża źle wpływa na jej psychikę.  

Minister Niedzielski powołał zespół ekspertów, który już 12 września ma przedstawić rekomendacje dla służby zdrowia dotyczące interpretacji prawa aborcyjnego. Jego słowa sugerują, że eksperci mają pozytywnie zaopiniować dopuszczalność aborcji w sytuacji zagrożenia zdrowia psychicznego matki. Choć Adam Niedzielski przestał być Ministrem Zdrowia, to powołany przez niego zespół nadal funkcjonuje. Ponieważ jest on zdominowany przez ekspertów o poglądach proaborcyjnych, zachodzi duże ryzyko, że zapowiedzi byłego ministra zostaną zrealizowane. Wówczas aborcyjni lobbyści zaczną zbierać krwawe żniwo w polskich szpitalach. 

Przypominamy, że polskie prawo stoi po stronie życia

Prawnicy Ordo Iuris ze wszystkich sił starają się do tego nie dopuścić. Dlatego opublikowaliśmy analizę dotyczącą dopuszczalności aborcji z powodu złego stanu zdrowia psychicznego matki, w której precyzyjnie wykażemy, dlaczego jest to sprzeczne z polskim prawem. Podkreślamy w niej, że ewentualne wcielenie zapowiedzi Adama Niedzielskiego w życie cofnie Polskę o dekady w ochronie życia, zaprzepaszczając dotychczasowe cywilizacyjne sukcesy na tym polu. Dokument zostanie przekazany nowej Minister Zdrowia pani Katarzynie Sójce oraz zespołowi ekspertów przy Ministerstwie Zdrowia.

Opracowujemy także specjalne memorandum, w którym przypomnimy dyrektorom polskich szpitali i pracującym tam lekarzom, jak należy stosować prawo w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z października 2020 roku. Wskażemy w nim, w oparciu o obowiązujące przepisy i utrwalone orzecznictwo, że proponowana przez byłego Ministra Zdrowia interpretacja będzie bezprawnie promować aborcję, narażając lekarzy i kierownictwo szpitali na odpowiedzialność karną.

Jeśli dopuścimy do wprowadzenia w Polsce tylnymi drzwiami aborcji „na życzenie”, to jej ofiarą padną miliony nienarodzonych Polaków, które zostaną zamordowane w łonach swoich matek. Nadal możemy obronić wysoki standard ochrony życia gwarantowany Polakom przez Konstytucję RP i dorobek orzeczniczy Trybunału Konstytucyjnego.

Adw. Jerzy Kwaśniewski - prezes Ordo Iuris