Międzynarodowy sprzeciw wobec Konwencji stambulskiej. Ordo Iuris publikuje wyrok bułgarskiego Trybunału Konstytucyjnego

Adobe Stock

Konwencja stambulska jest dokumentem, który budzi liczne kontrowersje. Wprowadza ona wiele radykalnych rozwiązań opartych na ideologii gender. Debata dotycząca jej wypowiedzenia oraz tego, czy jest ona zgodna z Konstytucją RP, toczy się Polsce od lat, a w ostatnich miesiącach jest szczególnie żywa. Tymczasem w Bułgarii sprawa została definitywnie rozstrzygnięta już 2 lata temu. W 2018 r. tamtejszy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że ideologiczne postanowienia Konwencji są nie do pogodzenia z zasadą demokratycznego państwa prawa. Instytut Ordo Iuris publikuje tłumaczenie wyroku bułgarskiego TK.

POLSKIE TŁUMACZENIE WYROKU - LINK

Sprzeciw wobec Konwencji stambulskiej wyraziły już liczne państwa Europy. Dokument ten został odrzucony przez Węgrów. Podobne stanowisko zajął parlament Słowacji, który nie zgodził się na ratyfikację Konwencji przez ten kraj. W sumie, na ratyfikację aktu nie zgodziło się 13 krajów Rady Europy. W Polsce rozpoczyna się zbiórka podpisów pod projektem ustawy „Tak dla rodziny, nie dla gender”, która ma zobowiązać rząd do wypowiedzenia Konwencji i zastąpienia jej międzynarodową Konwencją o prawach rodziny. Jednocześnie, premier Mateusz Morawiecki zadecydował o złożeniu do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o stwierdzenie, czy Konwencja stambulska jest zgodna z ustawą zasadniczą.

Z podobnym zagadnieniem zmierzył się w 2018 r. Trybunał Konstytucyjny Republiki Bułgarii. Z tego względu, Instytut Ordo Iuris zdecydował się na opublikowanie tłumaczenia orzeczenia Trybunału na język polski. Bułgarski Trybunał stwierdził, że Konwencja narusza reguły praworządności, stojąc tym samym w sprzeczności z zasadą demokratycznego państwa prawnego. O treści tego rozstrzygnięcia przesądziły liczne odwołania do pojęcia „gender”, które pojawiają się w Konwencji stambulskiej. Uzasadniając niezgodność Konwencji z Konstytucją, Trybunał wskazał, że w myśl jej postanowień, „pojęcie «gender»/«genre» w znaczeniu «społecznie skonstruowanych ról, zachowań, działań i atrybutów, które dana społeczność uznaje za odpowiednie dla kobiet i mężczyzn» odzwierciedla pewne społeczne i kulturowe postrzeganie kobiet i mężczyzn, utrwalone w danym społeczeństwie w danym okresie. Owe zapatrywania są zmienne i ulegają z biegiem czasu rozwojowi. Aktualnie dominujące postrzeganie danej kwestii może wykluczyć dawniejsze. Przykładowo, płeć człowieka postrzegana wyłącznie w kategoriach biologicznych może być zastąpiona przez inne postrzeganie płci. Z tego punktu widzenia biologiczny mężczyzna może mieć «gender»/«genre» kobiety i odwrotnie”.

Trybunał podkreślił również, że przyjęcie założeń ideologii gender w praktyce uniemożliwia skuteczną walkę z przemocą wobec kobiet. „Ujęcie «płci» jako konstrukcji społecznej prowadzi do relatywizacji kategorii płci biologicznej. Jeśli jednak społeczeństwo traci zdolność do odróżniania kobiety od mężczyzny, zwalczanie przemocy wobec kobiet pozostaje jedynie formalnym, lecz niewykonalnym zobowiązaniem” – zaznaczono w wyroku.

Tym samym, bułgarski Trybunał Konstytucyjny potwierdził obawy, które wobec Konwencji stambulskiej podnoszono w Polsce jeszcze przed jej ratyfikacją. Nie stanowi ona bowiem skutecznego instrumentu służącego zwalczaniu przemocy. Pomimo licznych postanowień dotyczących uprawnień ofiar, Konwencja nie tylko nie wprowadziła do polskiego prawa żadnych nowych narzędzi, które byłyby istotnym wsparciem dla kobiet dotkniętych przemocą, ale ze względu na swój ideologiczny charakter wręcz uniemożliwia realne zwalczanie przemocy wobec kobiet.

„Opublikowane przez nas tłumaczenie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego Republiki Bułgarii ma na celu zapoznanie opinii publicznej z oceną jaką Konwencji stambulskiej wystawił niezawisły i niezależny sąd konstytucyjny. Sytuacja Polski i Bułgarii jest podobna – zarówno bułgarskie, jak i polskie tłumaczenie Konwencji opublikowane w Dzienniku Ustaw jest wadliwe i maskuje ideologiczny charakter szeregu jej postanowień. Co więcej, te same względy i obawy związane z wprowadzeniem na grunt prawa polskiego pojęcia «gender» wydają się mieć kluczowe znaczenie dla oceny konstytucyjności Konwencji przez nasz Trybunał Konstytucyjny. Liczymy na szybkie usunięcie Konwencji stambulskiej z polskiego porządku prawnego oraz zastąpienie jej nową umową międzynarodową, która w sposób wolny od ideologii zapewni skuteczną ochronę kobiet przed przemocą” – komentuje mec. Bartosz Zalewski z Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris.